Van-Werk-Naar-Werk-beleid Rijk 2012-2018

Bonden blij met advies AAC

Op donderdag 7 februari 2013 heeft de AAC advies uitgebracht over de vragen die enerzijds door de SCO en anderzijds door de werkgever Rijk in december zijn voorgelegd. De bonden zijn blij met dit advies. De commissie vindt dat de werkgever bereid moet zijn alsnog overeenstemming met ons te bereiken over goed sociaal beleid. De werkgever wilde de onderhandelingen met een schone lei opnieuw beginnen. Dat wijst de commissie af, er moet verder overleg gevoerd worden over het resultaat uit juni 2012. Bij dat overleg mogen alleen de knelpunten die door de werkgever op 1 oktober 2012 zijn ingebracht nog een rol spelen. Voor de andere punten die minister Blok in december nog toevoegde is geen plaats.

De bonden wilden dat de commissie zou uitspreken dat er geen sprake is geweest van open reëel overleg. De commissie is niet zover gegaan, maar heeft wel vastgesteld dat "het overleg op een ongelukkige wijze is verlopen", met name omdat de werkgever zijn onderhandelingsmandaat niet tijdig rond had.
Bovendien stelt de commissie vast dat zolang er geen rijksbreed sociaal beleid is, op departementaal niveau wel open en reëel overleg gevoerd moet worden over sociaal beleid. Het "onderhandelingsverbod" uit de beruchte circulaire over het aflopen van het oude SFB, is in strijd met dat open en reëel overleg, en daarmee feitelijk van tafel.

De SCO gaan het overleg graag aan en willen dus zo snel mogelijk met de werkgever aan tafel om overeenstemming te bereiken over het sociaal flankerend beleid.

Lees hier het advies van de AAC. 

Al anderhalfjaar overhoop
Bonden en werkgever BZK liggen al zeker anderhalf jaar met elkaar overhoop over het zogenoemde sociaal flankerend beleid. Een concept sociaal plan dat de vakbonden met de ambtelijke top uitonderhandelden, werd in december definitief door de ministerraad weggestemd. Bonden stappen nu naar de advies- en arbitragecommissie (AAC). En omdat bonden en BZK het niet eens zijn over een gezamenlijke adviesaanvraag hebben de vakbonden zelf een adviesaanvraag ingediend bij de AAC. BZK heeft dat ook gedaan.
 
Werkgever moet zich niet opstellen als wetgever
Een belangrijk reden waarom wij als AC Rijksvakbonden samen met de collegabonden naar de AAC stappen, ligt in de taakopvatting van de AAC. De AAC heeft vanaf het begin duidelijk gemaakt dat zij meer wil dan alleen concrete adviezen geven. Zij heeft in haar uitspraken laten zien dat zij ook een oordeel heeft over de wijze waarop het overleg is gevoerd. Het gaan dan vooral over de vraag of het overleg open en reëel was. Ook de vraag of de werkgever zich als werkgever opstelt, in plaats van als wetgever, komt in de advisering van de AAC vaker aan de orde. En dat zijn nu precies de punten die wij BZK en Blok verwijten. Als werkgever moet de overheid niet haar oren laten hangen naar het politieke oordeel van de ministerraad.
 
Oordeel arbitragecommissie
25 januari vindt de hoorzitting plaats. Waarschijnlijk komt half februari het oordeel van de arbitragecommissie hierover. Wat we wel zeker weten is dat we het overleg uiterlijk twee weken na het advies moeten hervatten, hopelijk met stevige steun van een goed AAC-advies.
 
Ook naar arbitragecommissie voor CAO
Overigens, we sluiten als gezamenlijke bonden niet uit dat we ook over de nullijn naar de geschillencommissie stappen. Het kabinet Rutte 2 wil de bevriezing van de ambtenarensalarissen voor 2011 en 2012 met nog eens 2 jaar verlengen. Ook hier is namelijk geen sprake van reëel  en open overleg.

Wat is de AAC?
De AAC adviseert of doet een bindende uitspraak (arbitrage) als de werkgever en de bonden niet tot overeenstemming komen. In de AAC zitten vijf leden (en vijf plaatsvervangende leden). Bij velen is de commissie nog bekend als de commissie Albeda, naar de eerste voorzitter van de AAC. De huidige voorzitter is Loe Sprengers, bekend arbeidsrechtadvocaat. Daarnaast hebben o.a. Johan Remkes, oud minister van BZK, en Alex Geert Castermans, oud voorzitter van de Commissie Gelijke Behandeling, zitting in de commissie. De voorzitter wordt benoemd op gezamenlijke voordracht van de minister van BZK en de bonden. Van de overige vier leden zijn er twee benoemd op voordracht van de bonden en twee op voordracht van de minister van BZK.

Wat doet de AAC?

Je kunt de AAC vragen om bemiddeling. Dat heeft gezien de opstelling van Blok geen enkele zin. Ook kun je de AAC vragen om een bindende uitspraak, maar dat kan alleen als bonden en BZK het hierover eens zijn. Dat is nu niet het geval. Beide partijen kunnen ten slotte de AAC gezamenlijk of afzonderlijk om advies vragen. Omdat we het niet eens zijn over een gezamenlijke adviesaanvraag hebben wij zelf een adviesaanvraag ingediend. BZK heeft dat ook gedaan.

Wat hebben we aan een advies?

Een advies is niet bindend, met andere woorden, bonden en BZK hoeven zich niet aan het advies te houden.  Maar een advies van de AAC is wel van groot gewicht en kun je niet zomaar naast je neerleggen. Bovendien gaat onze adviesvraag over twee pijlers van het arbeidsvoorwaardenoverleg tussen de bonden en de minister: open en reëel overleg en scheiding wetgevers- en werkgeversrol. Een uitspraak van de AAC kan dus een grote bijdrage leveren aan de kwaliteit van het overleg en heeft in dat geval een groter bereik dan het huidige geschil.

Na het aantreden van de nieuwe minister Blok heeft op 10 december jl. een kennismakingsgesprek plaatsgevonden. In dit gesprek hebben de bonden gevraagd of de minister bereid is het sociaal beleid voor het Rijk te ondertekenen. Vandaag is in een formeel overleg vastgesteld dat hij niet wil ondertekenen. Hij meent dat het in lijn moet worden gebracht met het nieuwe regeerakkoord. 

Dit leidt tot de conclusie dat onze poging om afspraken te maken over werkzekerheid na jarenlang overleg door werkgever is geblokkeerd. Dit noopt de bonden een stap te zetten naar de Advies- en Arbitragecommissie. Deze commissie zal een uitspraak moeten doen over de vraag of de werkgever open en reëel overleg heeft gevoerd.

De opstelling van de werkgever op centraal niveau heeft ertoe geleid dat de bonden werden gedwongen om ook op departementaal niveau de overleggen stil te leggen in afwachting van de collectieve afspraken over sociaal beleid. 

Nu ook de nieuwe verantwoordelijk minister geen rijksbrede afspraken wil, zullen wij de belangen van de ambtenaren op departement gaan behartigen. Mensen mogen geen slachtoffer worden bij reorganisaties omdat er landelijk geen sociaal beleid mogelijk is. Hierover zullen wij maandag a.s. de lokale overlegpartners (werkgevers en medezeggenschap) informeren. 

Het CAO-traject bevatte twee pijlers: werkzekerheid en loonontwikkeling. De eerste pijler, werkzekerheid, is vandaag door de werkgever gesloopt. Ook op de andere pijler heeft de werkgever vandaag zijn visie duidelijk gemaakt: vier jaar nullijn, we hebben al twee jaar gehad en daar komen, als het aan hem ligt, nog twee jaar bij.

Op maandagavond 10 december hebben de vakbonden kennisgemaakt met minister Blok. De bonden hebben aan de minister het sociaal beleid toegelicht. Minister Blok meldde dat hij niet van plan was om het sociaal beleid te ondertekenen als het niet past in de kaders van het regeerakkoord. Ook is gesproken over de mogelijkheid om opnieuw te gaan onderhandelen over de cao en een heel nieuw sociaal plan. De bonden willen dat alleen maar overwegen als reorganisaties in de tussentijd geen negatieve gevolgen voor ambtenaren hebben.

Aanstaande donderdag is een formeel overleg gepland. Als niet wordt ondertekend zullen de bonden de gang naar de Advies- en Arbitragecommissie maken. Er is dan immers geen open en reëel overleg gevoerd.